Ile czasu pracuje przeciętny akumulator samochodowy? To pytanie, na które nie można odpowiedzieć jednoznacznie, ale jest kilka dobrych praktyk, które w znacznym stopniu przyczyniają się do wydłużenia żywotności akumulatora.
Akumulator samochodowy (bateria samochodowa) to podzespół, który ma ogromny wpływ na niezawodność samochodu. Akumulator samochodowy to podzespół eksploatacyjny. To oznacza, że zużywa się w trakcie eksploatacji i po pewnym czasie trzeba go wymienić na nowy.
No tak, kolejna część eksploatacyjna, którą trzeba co pewien czas kupić i za nią zapłacić…
Czy faktycznie, samochód to skarbonka bez dna? Ciągle trzeba do niego coś kupować, a do tego jeszcze ponosić koszty wymiany u mechanika. W niektórych przypadkach można tego uniknąć, ponieważ można zminimalizować wydatki. Wszystko zależy od tego, w jaki sposób auto jest eksploatowane i serwisowane. Ważna jest także jakość stosowanych części i podzespołów, co nie wiąże się z koniecznością kupowania najdroższych rzeczy.
Akumulatory samochodowe są tutaj bardzo dobrym przykładem. Koszty ich zakupu i wymiany wpływają na ogólny koszt eksploatacji samochodu (TCO – Total Cost Ownership – całkowity koszt posiadania auta). Akumulator samochodowy trzeba wymienić, ma on bowiem prawo się zużyć. Ale w niektórych autach akumulator potrafi pracować bezawaryjnie przez 5 lat, a czasami dłużej. W innych zaczyna niedomagać po kilku miesiącach od jego montażu.
Co jest tego powodem? Czy można maksymalnie przedłużyć okres eksploatacji akumulatora, dzięki czemu zmniejszy się koszty eksploatacji auta? Można. W dalszej części naszego artykułu opiszemy zasady, do jakich należy się stosować, aby maksymalnie przedłużyć okres pracy akumulatora samochodowego.
Na początek kilka słów o głównym bohaterze.
Akumulator samochodowy – co to jest i dlaczego się go stosuje?
Akumulator samochodowy to jedno z dwóch źródeł prądu dla samochodowej instalacji elektrycznej. Instalacja elektryczna w samochodzie zasilana jest przez dwa źródła energii. Akumulator samochodowy zasila wszystkie odbiorniki energii elektrycznej wtedy, gdy nie pracuje silnik samochodu. Drugie zadanie akumulatora to zapewnienie odpowiedniej ilości prądu dla rozrusznika i urządzeń dodatkowych (np. elektrycznej pompy paliwa w baku), aby można było uruchomić silnik. Po uruchomieniu jednostki napędowej, źródłem zasilania dla instalacji elektrycznej staje się alternator (prądnica). Jest on napędzany przez pasek wieloklinowy, przekazujący napęd z koła na wale korbowym. W trakcie pracy, alternator ładuje również akumulator samochodowy.
Po wyłączeniu silnika, akumulator samochodowy zasila alarm samochodu, centralny zamek, pozwala na podtrzymanie pamięci w szeregu urządzeń (komputer sterujący pracą silnika, komputer komfortu, audio i wiele innych). W trakcie postoju z wyłączonym silnikiem, akumulator zasila oświetlenie zewnętrzne i wewnętrzne, a także te elementy wyposażenia wnętrza kabiny, z którym kierowca i pasażerowie chcą skorzystać (np. audio, nawigację itd.).
Na jakiej zasadzie działa akumulator samochodowy? Opiszemy mechanizm działania akumulatora samochodowego w najprostszy, poglądowych sposób. Podczas ładowania przekształca on energię elektryczną (z alternatora albo z prostownika) na energię chemiczną. Kiedy instalacja elektryczna samochodu jest zasilana przez akumulator samochodowy, dochodzi do odwrotnego procesu. Akumulator samochodowy przekształca energię chemiczną na elektryczną. Akumulator jest połączony z instalacją elektryczną samochodu za pomocą biegunów (stalowych czopów): dodatniego i ujemnego.
Co należy zrobić, żeby akumulator samochodowy służył jak najdłużej?
Jak wynika ze statystyk, jakie prowadzą producenci akumulatorów, średni okres eksploatacji właściwego akumulatora samochodowego to 5 lat. Niekiedy akumulatory potrafią służyć jeszcze dłużej. Właściwy akumulator na właściwym miejscu – dobierz odpowiedni akumulator do swojego pojazdu!
Odpowiedni dobór akumulatora – to jest bardzo ważne. Producent samochodu podaje specyfikację, określając w niej wymagania wobec akumulatora, jaki powinien być stosowany w danym aucie.
Zgodnie z przepisami prawa, producent umieszcza na akumulatorze samochodowym następujące informacje:
Wartość znamionowa pojemności elektrycznej akumulatora (Ah);
Znamionowa wartość prądu rozruchowego (A);
Wartość napięcia elektrycznego (V) – w samochodach osobowych zawsze wynosi ono 12V.
Dodatkowe informacje, które są niezbędne przy doborze akumulatora to:
Wielkość stopki akumulatora;
Rozmieszczenie biegunów (plus po lewej albo po prawej stronie).
I trzeba się tych zaleceń trzymać, jedynie z małymi odstępstwami. Pojemność akumulatora może być o 10% większa, niż ta, określona przez producenta auta.
Jeśli w samochodzie zostanie zastosowany akumulator o zbyt małej pojemności, będzie przeładowywany, co może doprowadzić do jego uszkodzenia. Jeśli zostanie zamontowany o zbyt dużej pojemności, mogą być problemy z jego naładowaniem do pełna przez alternator.
Prąd rozruchowy może być wyższy, niż ten, określany przez producenta auta. Dzięki temu rozrusznik będzie mógł łatwiej uruchomić jednostkę napędową.
Rozmieszczenie biegunów w akumulatorze również musi być brane pod uwagę podczas wyboru akumulatora. Pod maską auta panuje ciasnota, a przewody elektryczne są zaskakująco krótkie. W niektórych autach montaż akumulatora z biegunem plus po przeciwnej stronie, niż zalecał to producent, może skutkować bardzo poważną awarią instalacji elektrycznej samochodu.
Właściwy akumulator samochodowy – odpowiednia technologia do odpowiedniego auta.
Nowoczesne technologie, stosowane przy produkcji akumulatorów powodują, że baterie są bardziej dostosowane do konkretnych wymagań i potrzeb kierowców.
Samochód wyposażony w system start – stop wymaga zastosowania specjalnego akumulatora wykonanego w technologii AGM lub EFB. Jeśli producent samochodu zastosował na pierwszy montaż akumulator AGM, to nowy akumulator również musi być wykonany w tej technologii.
Ta konieczność jest związana z inną, niż w przypadku akumulatorów EFB, wartością napięcia ładowania . W instalacjach z akumulatorami AGM , prawidłowa wartość napięcia ładowania wynosi od 14,65 V do 14,95 V. Natomiast w instalacjach wyposażonych w akumulatory EFB , prawidłowa wartość napięcia ładowania zwiera się w granicach 14,00 do 14,40 V.
Akumulator samochodowy AGM lub EFB zapewnia możliwość wielokrotnego uruchamiania silnika w trakcie jazdy po mieście, gdy system start – stop wyłącza silnik po każdym wrzuceniu biegu na luz.
Akumulator samochodowy EFB to także dobre rozwiązanie dla aut eksploatowanych tylko w mieście, które są oryginalnie wyposażane w tradycyjnie akumulatory kwasowo-ołowiowe. Użycie w instalacjach elektrycznych takich aut akumulatorów wykonanych w technologii EFB pozwala na wydłużenie okresu ich eksploatacji nawet dwukrotnie. Jest to możliwe dzięki zwiększonej dwukrotnie odporności cyklicznej akumulatorów EFB, ponieważ oferują one najwyższą jakość.
Nowoczesne samochody i auta klasy premium są wyposażane w dziesiątki czujników, komputerów i systemów, mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa jazdy i komfortu, a także zabezpieczenie auta przed kradzieżą. Taki samochód wymaga akumulatora o dużej pojemności, który nie ulegnie rozładowaniu przez noc.
Akumulatory FIVE STAR, wykonane w technologii wapniowej (Ca/Ca), są z kolei idealne do aut wyższych klas, wyposażonych w szereg odbiorników prądu. Zastosowanie odpowiedniego akumulatora, zgodnie z zaleceniami producenta samochodu, pozwoli na długotrwałą , bezproblemową eksploatację samochodu.
Właściwy akumulator musi być zamocowany we właściwy sposób. Mocno.
Pod maską samochodu znajduje się specjalne miejsce do montażu akumulatora samochodowego. Składa się ono ze stabilnej podstawy i mocowania. Dlatego podstawa jest dostosowana do określonej wielkości akumulatora. Producenci samochodów stosują różne mocowania: metalowe, paskowe, a czasami jedno i drugie na raz. Jeśli akumulator w trakcie jazdy drży, albo ma możliwość poruszania się, ulegnie zniszczeniu w bardzo krótkim czasie. Dojdzie w nim do uszkodzenia płyt i ogniw na skutek wewnętrznych zwarć, spowodowanych swobodnym przemieszczaniem się akumulatora na podstawie (stopce).
Akumulator należy co pewien czas oczyścić.
Brudna obudowa akumulatora powoduje, że będzie on rozładowywany przez tzw. prądy pełzające. Dlatego, raz na kilkanaście tygodni, warto go przetrzeć.
Akumulator jest szczególnie narażony na zanieczyszczenia w tych autach, które jeżdżą po drogach niskiej jakości, a poza tym nie mają dolnych osłon silnika.
Chroń akumulator samochodowy przed niekorzystnymi warunkami pogodowymi.
Akumulator samochodowy nie cierpi mrozu. To wiedzą wszyscy kierowcy. Już przy temperaturze 0 st. C, akumulator traci 20% swojej pojemności. Im większy mróz, tym utrata pojemności jest większa.
Współczesne zimy są coraz bardziej łagodne. Czy zatem problem samorozładowywania się akumulatora odchodzi do przeszłości? Nie.
Mało kto wie o tym, że akumulator samochodowy jest tak samo wrażliwy na upał. Optymalna temperatura do pracy dla akumulatora to 25 st. C. Jeśli temperatura jest wyższa o 10 st. C, proces samorozładowywania przyspiesza dwukrotnie. Nietrudno sobie wyobrazić, do jakiej temperatury rozgrzewa się maska samochodu, wystawionego na działanie letniego słońca. Jak zatem chronić akumulator przed wahaniami temperatur? Najlepiej trzymać auto w garażu, gdyż tam są dla niego najlepsze warunki. Zimą warto ocieplać akumulator, chroniąc go w ten sposób przed zimnem. Latem z kolei, warto unikać trzymania samochodu na słońcu. Garaż może zastąpić wiata, ponieważ ma podobne właściwości.
Głębokie rozładowanie akumulatora jest dla niego zabójcze!
Co jest powodem głębokiego rozładowania akumulatora? Długotrwały postój, wystawienie akumulatora na działanie upału, ponieważ temperatura destrukcyjnie na niego wpływa. Powodem rozładowania może być również bardzo duży pobór prądu po wyłączeniu silnika. Co może być tego powodem? Nieprawidłowy montaż dodatkowego wyposażenia elektrycznego pojazdu i przebicia w instalacji elektrycznej.
To, jak duży jest pobór prądu z akumulatora, po wyłączeniu silnika, można bardzo łatwo sprawdzić. Wystarczy do tego najprostszy multimetr. Jeśli uzyskane wartości są wyższe od tych, ustalonych przez producenta, coś kradnie nasz prąd.
Niedoładowany akumulator? Warto go odpowiednio doładować!
Ciągła jazda na krótkich trasach powoduje, że alternator nie może doładować akumulatora do pełna, gdyż nie jest w stanie tego zrobić w tak krótkim czasie. Chroniczne niedoładowanie przyspiesza proces starzenia się akumulatora. Jeśli pojazd stał przez długi czas, albo jest wykorzystywany ciągle na krótkich trasach, warto go co pewien czas wymontować z auta i doładować za pomocą prostownika mikroprocesorowego – do pełna.
Niedoładowanie może być również powodowane przez korzystanie z szeregu odbiorników prądu na postoju. Audio, ze wzmacniaczem, oświetlenie, ogrzewanie, ładowarki do telefonów i tabletów, albo dodatkowe akcesoria, takie jak samochodowe elektryczne termosy do herbaty albo lodówki – to wszystko powoduje rozładowanie akumulatora.
Należy dbać o klemy, czopy i oczka przewodów masowych
Czopy akumulatora należy co pewien czas przetrzeć papierem ściernym, tak samo warto oczyścić klemy. Można skorzystać ze sprayu do czyszczenia styków elektrycznych, gdyż na pewno pomoże. Następnie, zarówno klemy jak i czopy, warto spryskać wazeliną w sprayu. Zapewni ona odpowiednią konserwację i zabezpieczy przed korozją.
Oczka przewodów masowych warto co pewien czas czyścić za pomocą sprayu do styków elektrycznych. Po usunięciu z nich nalotów rdzy, warto je również zabezpieczyć wazeliną. Rdza bardzo utrudnia właściwy przepływ prądu, gdyż powoduje przyspieszone zużycie akumulatora.
Ładowanie akumulatora – tylko w bezpieczny sposób
Do ładowania akumulatora samochodowego zalecane jest używanie prostowników mikroprocesorowych. Dbają one o właściwe parametry ładowania, gdyż do tego zostały stworzone. Dlatego nie doprowadzają do przeładowania. Dobierają odpowiedni prąd do ładowania. Doładowywanie akumulatora poza pojazdem powinno odbywać ściśle wg procedury określonej w instrukcji eksploatacji akumulatora. Producent akumulatora dołącza ją do niego przy sprzedaży, ponieważ taki ma obowiązek.
Szczególną ostrożność należy zachować podczas awaryjnego uruchamiania akumulatora, np. za pomocą kabli rozruchowych, albo boostera samochodowego. Zamiana biegunów może spowodować natychmiastowe i nieodwracalne uszkodzenie akumulatora.
Zły stan osprzętu silnika wpływa na zużycie akumulatora samochodowego
Zużyty rozrusznik będzie wymagał znacznie więcej prądu, niż sprawny. Dlatego przez to będzie zdecydowanie bardziej obciążał akumulator.
Uszkodzony regulator napięcia może spowodować przeładowanie akumulatora lub jego niedoładowanie. Prawidłowe napięcie ładowania w instalacji pojazdu 12 V powinno zawierać się w następujących przedziałach:
- pomiędzy 14,00 a 14,40 V w przypadku akumulatorów kwasowo-ołowiowych z ciekłym elektrolitem
- pomiędzy 14,65 a 14,95V w przypadku akumulatorów wykonanych w technologii AGM ( elektrolit uwięziony w macie z włókna szklanego, pomiędzy płytami akumulatora).